به گزارش خبرگزاری «حوزه»، پایگاه اطلاع رسانی دفتر مقام معظم رهبری در بخشی از فعالیت های رسانه ای خود به انتشار احکام شرعی صنف های گوناگون، مطابق با نظرات آیت الله العظمی خامنه ای می پردازد که در شماره های گوناگون تقدیم حضور علاقمندان می گردد.

* احکام خرید و فروش طلا و جواهر

خرید و فروش طلای نگین دار

س۳۸. در عرف بازار طلافروشان مرسوم است که هنگام فروش طلا، وزن نگین‌های روی طلا را کم نمی کنند (با وجود این که نگین‌های به کار رفته ارزش مالی کمی دارد، ولی موقع فروش به همان قیمت طلا فروخته می‌شود) ولی هنگام خرید از مشتری، وزن نگین را کسر می‌نمایند، آیا این کار شرعاً جایز است؟ و آیا لازم است فروشنده این موارد را به مشتری اعلام نماید؟

ج. اگر به مشتری اعلام کند، و با رضایت مشتری باشد، اشکال ندارد، در غیر این صورت جایز نیست.

س۳۹. در هنگام خرید و فروشِ طلای نگین‌دار، آیا می‌توان با وزن نمودن یکی دو تا از نگین‌ها که‌اندازه ثابتی دارند، وزن بقیه را به صورت تخمینی به دست آورد؟ و معامله به این صورت، چه حکمی دارد؟

ج. اگر تخمینی بودن وزن نگین‌ها، باعث جهل به وزن طلای مورد نظر باشد، معامله باطل خواهد بود.

تبصره: اگر فروشنده طوری وزن کند که مطمئن شود وزنی را که به مشتری اعلام می‌کند کمتر از وزن واقعی نبوده و کم فروشی صورت نگرفته است. در این صورت معامله صحیح است.

س۴۰. ارزش برخی از نگین‌های جدیدِ به کار رفته در طلا، بیشتر از قیمت طلا است. زرگر موقع فروش، قیمت نگین را جداگانه حساب می‌کند، ولی موقع خرید از مشتری با طلا وزن می‌کند آیا این کار شرعاً صحیح است؟

ج. با اطلاع و رضایت مشتری اشکال ندارد.

س۴۱. اگر طلا فروش، هنگام خرید طلای دست دوّم، در محاسبه وزن طلا یا نگین ها دچار اشتباه شود، ولی زمانی متوجه شود که مشتری مغازه را ترک کرده است؛ در این صورت چه وظیفه‌ای دارد؟ آیا می‌تواند مبلغ اشتباه شده را صدقه بدهد؟

ج. باید مشتری را پیدا نموده و حق واقعی او را پرداخت نماید. و اگر هیچ نشانه‌ای از او ندارد، حکم مجهول المالک را دارد، و باید از طرف صاحبش صدقه بدهد؛ و احتیاط مستحب در این است که برای صدقه دادن از حاکم شرع اجازه بگیرد.

س۴۲. برای سوار کردن نگین روی انگشتر، گردنبند و... برای این که نگین نشکند و خوب جا بیافتد، و سازنده هم راحت‌تر باشد، مقداری از زیر نگین را می‌تراشند، و به مشتری نیز اعلام نمی‌کنند، و در ظاهر هم دیده نمی‌شود، این کار چه حکمی دارد؟

ج. اگر مال مردم را می تراشد، باید اعلام کند، مگر این که بداند مالک نگین، راضی به این کار است.

س۴۳. سازنده طلا و جواهر موقع ساخت، تعدادی از سنگ‌ها را از جواهرات اصلی و مابقی را از سنگ‌های غیر اصلی استفاده می‌کند، آیا موقع معامله باید به مشتری اعلام کند؟ و اگر به قیمت واقعی (با در نظر گرفتن جواهر اصلی و غیر اصلی) و بدون این که مشتری مغبون شود، بفروشد، آیا چنین معامله‌ای صحیح است؟

ج. اگر با عنوان اصلی می فروشد، اشکال دارد.

خرید طلا به کمتر از قیمت نرخ بازار

س۴۴. اگر طلا فروش هنگام خرید طلا از مشتری، آن را کمتر از نرخ قانونی دولت و اتحادیه صنف طلا و جواهر خریداری کند، معامله مذکور چه حکمی دارد؟

ج. معامله صحیح است،‌ اما اگر مشتری از نرخ طلا اطلاع نداشته و مغبون شده باشد، می‌تواند معامله را فسخ کند، و در صورتی که تخلّف از قانون نظام جمهوری اسلامی محسوب شود، جایز نیست.

اعتماد به گفته سازنده طلا

س۴۵. تشخیص برخی خصوصیات خاص طلاجات و جواهرات کار بسیار مشکلی می‌باشد، و نیاز به متخصص و کارشناس دارد. آیا می‌توان با اعتماد به گفته سازنده این گونه طلاجات، آنها را با همان خصوصیات به مشتری فروخت؟

ج. می‌تواند؛ ولی به خریدار بگوید که به گفته سازنده، این خصوصیات و ویژگی را دارد.

اختلاف عیار در خرید و فروش طلا

س۴۶. معمولاً طلای ۱۸ عیار با شماره ۷۵۰ می‌باشد، و امّا طلا فروش طلای مستعمل و شکسته را از مشتری با شماره ۷۴۰ خریداری می‌کند، و در زمان ری گیری (ذوب)، شماره آن ۷۴۵ تشخیص داده می‌شود، با وجود اختلاف این ۵ شماره، حکم معامله چیست؟

ج. اگر اختلاف قیمت عرفاً قابل توجه باشد، فروشنده خیار غبن دارد.

س۴۷. اگر زرگر مقداری طلا با عیار پایین بخرد، و به همراه طلاهای دیگر ذوب کند و عیار واقعی آن مقدار طلا مشخص نگردد، و بعداً فروشنده به همراه فاکتور به طلا فروش مراجعه کند، و مدّعی شود که عیار طلایش بالاتر بود، وظیفه خریدار و فروشنده چیست؟

ج. اگر فاکتور اطمینان‌آور باشد، یا فروشنده از راه شرعی ـ مثل گواهی دو مرد عادل ـ بتواند ادعای خود را ثابت کند، و تفاوت قیمت قابل توجه باشد، فروشنده حق فسخ معامله را دارد.

معلوم نبودن عیار طلا

س۴۸. خرید و فروش طلایی که عیارش معلوم نیست، چه حکمی دارد؟

ج. خرید و فروش صحیح نیست، اما اگر مصالحه کنند اشکال ندارد.